Žiri


Žiri glavnog takmičarskog programa BUĐENJE BALKANA



 

LORDAN ZAFRANOVIĆ

 

Lordan Zafranović (11. februar 1944., Maslinica, otok Šolta, okupirana Jugoslavija) je hrvatsko-češko-jugoslavenski filmski redatelj. Bio je glavna figura Praškog talasa

 

MLADOST

 

Diplomirao je brodostrojarstvo na Pomorskoj školi u Splitu 1962. i nastavio studije književnosti i likovnih umjetnosti na splitskoj Pedagoškoj akademiji (kasnije Sveučilište u Splitu) od 1963. do 1967.

 

RADOVI

 

Lordan Zafranović započeo je svoju filmsku karijeru kao amater u Kino klubu Split 1961. u dobi od 15 godina. Od 1965. nadalje radio je kao profesionalac, a na FAMU je ušao 1967. kao već zreo autor s festivalskim iskustvom i nagradama, ponajprije za svoj eksperimentalni kratki film “Poslije podne (Piška)” (1968) dobio je titulu magistra međunarodnog amaterskog filma 1966., a diplomirao je filmsku režiju kao student master studija dobitnika Oscara Elmara Klosa 1971. god.

 

Prvi igrani filmovi Lordana Zafranovića su “Nedjelja” (1969.) i “Strasti po Mateju” (1975.), koji mu je donio nagradu kritike na Pulskom filmskom festivalu. Njegovo najpoznatije djelo ipak je kultni film “Okupacija u 26 slika” (1978). Film je bio nominiran za filmski festival u Kanu kao Jugoslovenski kandidat za dodjelu Oscara. U Holivudu je film bio favorit, samo da je redatelj pristao skratiti scenu brutalnog masakra u autobusu, vrhunac filma. Zafranović je odbio – i izgubio Oscara. Nastavio je svoju trilogiju o Drugom svjetskom ratu s "Padom Italije" (1981.) i Večernjim zvonima (1986.). Za “Pad Italije” po drugi put osvojio je Veliku zlatnu arenu, za “Večernja zvona” Zlatnu arenu za najbolju režiju na Pula Film Festivalu. Sredinom 1980-ih Zafranović se vraća intimnijim temama, filmovima poput “Ugriz anđela” (1984.) i “Aloa: Svetkovina kurvi” (1988.), prepoznatljivih po psihološkoj drami i erotici. Također je režirao brojne TV produkcije za Radioteleviziju Beograd i Radioteleviziju Zagreb.

 

Hvaljen je kao "jedan od velikih majstora modernizma" Zafranovićevi filmovi često su izazivali polemike. Njegovi filmovi dovode u pitanje najdublje temelje nacionalizma i propituju opravdanost povijesnog nasilja." To je kulminiralo njegovom okupacijom zločinima NDH i ustaša tijekom Drugog svjetskog rata i dokumentarnim filmovima Jasenovac: najokrutniji logor smrti svih vremena (1983.) i Propast stoljeća: Oporuka L.Z. o procesu za ratne zločine protiv ministra unutarnjih poslova NDH Andrije Artukovića.

 

Nastanio se u Pragu i nastavio raditi za Češku televiziju. Više od desetljeća kasnije vraća se u Zagreb kako bi snimio svoju monumentalnu TV seriju o Josipu Brozu Titu Tito – posljednji svjedoci zavjeta (2011.) u koprodukciji Radiotelevizije Zagreb.

 

Trenutno je u toku postprodukcije njegovog najnovijeg filma/serije “Djeca Kozare”. Priča prati njezinu borbu za preživljavanje i bijeg iz pakla logora Jasenovac uz podršku ljudi koji nisu spremni dopustiti da ih opasne, neljudske okolnosti natjeraju da zaborave vlastitu ljudskost.




 

Jurij Bikov

 

Je jedan od najznačajnijih savremenih ruskih reditelja čiji rad obuhvata film, televiziju i društveno angažovanu umetnost. Odrastao u radničkoj porodici i obrazovan na čuvenom VGIK-u u Moskvi, Bikov je tokom poslednje decenije stvorio opus koji se ističe brutalnom iskrenošću, moralnim dilemama i kritikom sistemske nepravde.

Njegov film Major (2013), prikazan u okviru Nedelje kritike na Filmskom festivalu u Kanu, doneo mu je međunarodno priznanje i poslužio kao osnova za Netflixovu seriju Seven Seconds. Sledeće godine, ostvarenje Budala (2014) osvojilo je nagrade u Lokarnu i učvrstilo njegov status autora koji saosećajno i beskompromisno govori o urušavanju društvenih vrednosti.

Bikov je poznat i po serijama kao što su Metod, kao i kontroverznim Spavačima (2017), dok je najnoviji rad Vlasnik (2024), prikazan i na beogradskom FEST-u, još jednom potvrdio njegov autorski integritet. Njegov stil kombinuje elemente trilera i drame, ali je u srži uvek priča o pojedincu koji se bori da sačuva ljudskost u uslovima surovog i često indiferentnog sistema.

 

Ágnes Kocsis

 

Rođena je u Budimpešti. Diplomirala je poljsku književnost i jezik, estetiku i teoriju filma na Univerzitetu Eötvös Lóránd, a zatim je stekla master diplomu iz filmske režije na Univerzitetu za pozorišnu i filmsku umetnost u Budimpešti. Godine 2019. odbranila je doktorat iz oblasti liberalnih umetnosti (DLA) na istom univerzitetu.


Njena tri kratka filma prikazana su na brojnim festivalima; film Virus (A vírus) osvojio je treću nagradu u sekciji „Cinéfondation” na 59. Filmskom festivalu u Kanu.
Njen prvi igrani film Svež vazduh (Friss levegő) prikazan je na istom izdanju festivala, u okviru programa „Nedelja kritike” (Semaine de la Critique), i bio je jedan od četiri nominovana filma za Nagradu za otkriće Evropske filmske akademije 2006. godine. Svež vazduh je prikazan na više od 80 međunarodnih filmskih festivala i osvojio je 14 nagrada.


Njen drugi film Adrien Pal (Pál Adrienn) osvojio je FIPRESCI nagradu u programu „Izvestan pogled” (Un Certain Regard) na 63. Filmskom festivalu u Kanu i ukupno osvojio 20 nagrada.

Njen najnoviji film Raj (Eden) premijerno je prikazan u okviru Međunarodne konkurencije na Međunarodnom filmskom festivalu u Roterdamu, a zatim distribuiran putem Netflixa.

Za svoj doprinos filmskoj umetnosti, 2011. godine dobila je nacionalnu nagradu Béla Balázs.
Režirala je i više reklama i kratkih dokumentarnih filmova za televiziju. Danas je vanredna profesorka i predaje režiju i pisanje scenarija.
 

Žiri međunarodnog takmičarskog 
programa MISTERIJE FILMA



 

Takis Candilis 

 

Je istaknuti francusko-grčki filmski reditelj, producent i televizijski izvršni direktor, čija karijera traje više od pet decenija. Poznat je po svom doprinosu kako filmskoj, tako i televizijskoj umetnosti, kao i po rukovodećim funkcijama u vodećim francuskim medijskim kompanijama.

Candilis je započeo karijeru ranih 1970-ih, radeći kao asistent na igranim filmovima reditelja poput Žaka Dojona, Dušana Makavejeva i Nikosa Papatakisa. Godine 1975. režira svoj prvi kratki film Petites Métamorphoses, a zatim i Le Retour du Privé (1977), koji je selektovan za sekciju Perspectives du cinéma français na Filmskom festivalu u Kanu 1978. Njegov prvi dugometražni film, Transit (1982), takođe je prikazan u Kanu, a otvorio je i Festival mladog filma u Jéresu te godine.

 

Godine 1988. osniva produkcijsku kuću Tara Productions, fokusiranu na kulturni program za televiziju, uključujući koncerte, balete i opere. Kasnije, 1990. godine, prelazi u Caméras Continentales kao generalni direktor, gde proizvodi brojne visokokvalitetne kulturne emisije u saradnji sa međunarodnim partnerima poput Artea, BBC-ja, NHK-a i ZDF-a.

Candilis je obavljao više važnih rukovodećih funkcija u francuskoj medijskoj industriji. Bio je direktor igranog programa i kasnije zamenik generalnog direktora na TF1, zadužen za igrane sadržaje i zabavu. Godine 2008. postaje izvršni direktor Lagardère Studios, a 2016. se pridružuje Banijay Group kao globalni šef odeljenja za igrani program. U 2018. godini imenovan je za generalnog direktora France Télévisions, gde je bio odgovoran za programske sadržaje i emitovanje.

 

Nakon duže pauze u režiji, Candilis se vraća filmu i 2024. objavljuje svoj drugi dugometražni film L’Enfant qui Mesurait le Monde, čak 42 godine nakon debitantskog ostvarenja. U 2025. godini piše svoj treći igrani film Alba, čije je snimanje zakazano za oktobar iste godine.

Tokom svoje karijere, Candilis je višestruko odlikovan za doprinos umetnosti i medijima. Nosilac je Ordena nacionalnih zasluga (Chevalier, 2004), Ordena umetnosti i književnosti (Oficir, 2010), kao i Legije časti (Chevalier, 2011).



 

Svetozar Cvetković 

 

Je istaknuti srpski glumac i producent, rođen 20. juna 1958. godine u Beogradu. Diplomirao je glumu na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu 1980. godine, nakon čega se pridružio ansamblu Ateljea 212, gde je ostvario brojne zapažene uloge i bio upravnik pozorišta od 1997. do 2009. godine.

 

Tokom bogate karijere, Cvetković je sarađivao sa najznačajnijim rediteljima bivše Jugoslavije, među kojima su Miša Radivojević, Dušan Makavejev i Živojin Pavlović. Njegova saradnja sa Makavejevim obuhvata zapažene uloge u filmovima Crna Gora (1981), Manifest (1988) i Gorila se kupa u podne (1993), u kojem je tumačio glavnu ulogu sovjetskog majora Borisa Lazutkina. Rane uloge u filmovima Živojina Pavlovića učvrstile su njegov status jednog od najperspektivnijih glumaca svoje generacije.

Cvetković je sarađivao i sa francuskim rediteljem Enkijem Bilalom, glumeći u postapokaliptičnom filmu Bunker Palace Hotel (1989).


Dobitnik je brojnih priznanja, uključujući tri Sterijine nagrade za glumu, kao i prestižne Sterijine nagrade za životno delo – jednog od najviših priznanja u srpskom pozorištu.



 

Sylvia Ingemarsson

 

Rođena 10. maja 1949. godine u Väseu, u regionu Värmland, Švedska, jedna je od najcenjenijih filmskih montažerki skandinavske kinematografije. Sa karijerom dugom više od pet decenija, sarađivala je sa nekima od najuticajnijih evropskih reditelja i značajno oblikovala vizuelni jezik švedskog filma.

 

Profesionalnu karijeru započela je 1968. godine kao pomoćnica montažera u kompaniji Europa Film, radeći na međunarodnim produkcijama kao što su Duet za ljudoždere Suzan Sontag, Galeb Sidnija Lumeta i Švedska ljubavna priča Roja Andersona. Nakon nekoliko godina rada na Švedskoj televiziji (Sveriges Television), prelazi u filmsku montažu i brzo stiče priznanje zahvaljujući preciznosti i izuzetnom osećaju za narativni ritam.

 

Ključni trenutak u njenoj karijeri bila je dugogodišnja saradnja sa Ingmarom Bergmanom, započeta filmom Jesenja sonata (1978) i zaokružena filmom Sarabanda (2003). Ingemarsson je montirala neka od njegovih najpoznatijih ostvarenja, uključujući Fani i Aleksandar (1982), Posle probe i Neverna (u režiji Liv Ulman, po Bergmanovom scenariju). Njen suptilan i osećajan stil montaže postao je ključan za emotivnu i psihološku dubinu po kojoj su Bergmanovi filmovi prepoznatljivi.

 

Van Švedske, radila je i sa Dušanom Makavejevim, montirajući njegov kultni crni komični film Crna Gora (1981), čime je još jednom pokazala sposobnost da se prilagodi različitim autorskim poetikama i stilovima. Sredinom 1980-ih bila je suosnivač Udruženja švedskih filmskih montažera, inicijative usmerene na afirmaciju i vidljivost montažerske profesije u industriji. U kasnijoj fazi karijere posvetila se pedagoškom radu – bila je profesorka produkcije pokretnih slika na Univerzitetu Dalarna, kao i predavač na Norveškoj filmskoj školi u Lillehammeru.

Njen opus ne čine samo brojni izuzetni filmovi, već i trajan uticaj na generacije montažera i filmskih stvaralaca koji su učili iz njenog znanja, iskustva i umetničkog integriteta.

 
 

Žiri balkanskog takmičarskog 
programa POVRATAK ŽANRU



 

Pierre Spengler 

 

Započeo je svoju karijeru u filmskoj industriji 1964. godine na filmu Paris Secret, a potom radio kao pomoćnik reditelja i asistent produkcije na značajnim projektima kao što su Luda žena iz Šajoa (The Madwoman of Chaillot, 1968) sa Katharine Hepburn, Le Mans (1969) sa Steveom McQueenom i Svetlost na kraju sveta (The Light at the Edge of the World, 1970) sa Kirkom Douglasom. Takođe je bio pomoćnik montažera na filmu Bitka na Neretvi.

U okviru Salkind organizacije brzo je prešao u producentske vode, postavši producent svih njihovih filmova, uključujući međunarodne hitove kao što su Tri musketara, Četiri musketara, Supermen I, II i III, kao i Deda Mraz (Santa Claus).

 

Od 1986. godine Spengler deluje kao nezavisni producent. Među filmovima koje je producirao izdvajaju se Povratak musketara (The Return of the Musketeers) i Podzemlje (Underground, Zlatna palma u Kanu 1995). Kao koproducent potpisuje više od 20 filmova u Ujedinjenom Kraljevstvu, među kojima su Unleashed sa Jet Lijem i Morganom Frimanom, Revolver Guya Ritchieja sa Jasonom Stathamom i 7 Seconds sa Wesleyjem Snipesom.

Godine 2000. suosniva produkcijsku kuću Cadenza Films u Holandiji, koja stoji iza filmova Snapshots, Tirza, Suskind i A Real Vermeer.

 

U skorije vreme, angažovan je na razvoju više filmova zasnovanih na kultnim stripovima iz kataloga izdavačke kuće Humanoids, uključujući The Eye of Cain (poznat i kao Bouncer) prema seriji Alejandra Jodorowskog i Françoisa Boucqa, i Mettle po stripu Jerryja Browna i Butcha Guicea. Njegov najnoviji film We Are Zombies, koji je režirao trojac RKSS, premijerno je prikazan na Fantasia Film Festivalu, a zasnovan je na stripu The Zombies That Ate the World. Film je planiran za distribuciju tokom 2024. godine.

 

Trenutno radi na razvoju projekta o lažnom mesiji iz 17. veka, u režiji Jeremyja Kagana, kao i na filmu Tomac, Indijanac iz Moskve, o sinu američkih robova koji je postao kralj noći u Moskvi i Carigradu početkom 20. veka.

 

Pierre Spengler je u braku sa naučnicom Tatjanom Saukom Spengler, s kojom ima ćerku Neretvu, rođenu 2008. godine. Žive u Oksfordu, Ujedinjeno Kraljevstvo. Iz prethodnog braka sa Agnès L’Helgoualch ima dvoje dece: Oonu Spengler, autorku dokumentarnih filmova, i Erwanu Spenglera, veterinara i preduzetnika.



 

Seren Yüce 

 

Turski reditelj i scenarista. Njegov debitantski igrani film Većina (Çoğunluk) osvojio je nagradu Zlatni lav za budućnost na Filmskom festivalu u Veneciji. Njegov drugi film, Lokvanj koji se njiše na vetru (Rüzgarda Salınan Nilüfer), nagrađen je za najbolji scenario na Filmskom festivalu u Montrealu.

 

Režirao je i zapažene televizijske serije, uključujući Nevin (Masum) za BluTV i Klub (The Club) za Netflix.

 

Yüceovo stvaralaštvo odlikuje se pronicljivim uvidima u pitanja klase, identiteta i društvene strukture savremene Turske.



 

Miloš Avramović 

 

Rođen je 1978. godine u Beogradu. Diplomirao je filmsku režiju na Akademiji umetnosti 2006. godine, a njegov diplomski film bio je Tajna krojača. Znanje i iskustvo sticao je radeći kao prvi pomoćnik reditelja na igranim filmovima, televizijskim programima, brojnim reklamama i korporativnim video materijalima, kako za domaće, tako i za strane klijente.

 

Avramović je autor i nekoliko kratkih filmova koji su prikazivani na domaćim i međunarodnim festivalima. Godine 2007. osnovao je producentsku kuću REŽIM, gde je prvih deset godina radio kao reditelj i izvršni producent na raznim projektima širom Srbije i regiona.


Godine 2017. ulazi u produkciju svog prvog dugometražnog filma kao producent i preuzima režiju svog drugog igranog filma. Taj film, Južni vetar, oborio je rekorde gledanosti u poslednjih 15 godina i i dalje privlači publiku.